Krvne pločice (koje se ponekad zovu trombociti) su stanični fragmenti koji kolaju krvotokom i pomažu pri stvaranju krvnog ugruška. Trombopoetin, koji se prvenstveno proizvodi u jetri, potiče koštanu srž na stvaranje velikih stanica (megakariocita) koje? onda stvaraju trombocite iz svoje?njihove citoplazme. Trombociti koji se ne koriste u ugrušcima cirkuliraju 7 do 10 dana i zatim se uništavaju. Oko trećine je uvijek pohranjeno u slezeni.
Koncentracija trombocita (broj cirkulirajućih trombocita u krvi) je obično oko 140 000 do 440 000 trombocita po mikrolitri (140 × 109 do 440 × 109 po litri). Broj trombocita može varirati ovisno o menstrualnom ciklusu. Može se smanjiti pri kraju trudnoće (gestacijska trombocitopenija) i povećati se kao odgovor na upalu (sekundarna ili reaktivna trombocitoza). Nijedno od ovih stanja nije ozbiljno, a većina pogođenih ljudi nema nikakvih problema koji bi iz njih proizašli.
Poremećaji trombocita uključuju
Bilo koji od ovih poremećaja može uzrokovati probleme sa zgrušavanjem krvi.
U esencijalnoj trombocitemiji, stanice koštane srži iz kojih nastaju trombociti prekomjerno rastu i stvaraju previše trombocita premda se ne prepoznaju drugi poremećaji. Začudo, povećani broj trombocita češće uzrokuje pretjerano krvarenje nego zgrušavanje krvi. Liječnici ponekad ljudima daju aspirin kako bi se smanjio rizik abnormalnog zgrušavanja kod vaskularnih bolesti ili kod povećanog rizika od srčanog udara. Ponekad mogu zatrebati lijekovi za smanjenje broja trombocita.
Kod reaktivne trombocitoze, neki drugi medicinski poremećaj potiče koštanu srž da stvori previše trombocita (trombociti nastaju kao reakcija na dotični poremećaj). Takvi poremećaji uključuju infekcije, kronične upale ( kao što se događa u reumatoidnom artritisu i upalnim bolestima crijeva), nedostatku željeza i pojedinim karcinomima.. Povećani broj trombocita obično ne povećava rizik zgrušavanja ili krvarenja. Specifično liječenje nije potrebno zbog velikog broja trombocita, no može biti potrebno liječenje temeljnog stanja.
U trombocitopeniji, postoje mnogi uzroci smanjenog broja trombocita. Uzroci se uglavnom dijele na one koji uključuju smanjenu proizvodnju trombocita i one koji uključuju povećano uništavanje ili gubitak trombocita.
U disfunkciji trombocita, ljudi imaju točan broj trombocita, ali trombociti ne funkcioniraju normalno.
Simptomi
Krvarenje u koži može biti prvi znak niskog broja trombocita ili disfunkcije trombocita. Mnoge sitne crvene točkice (petehije) često se pojavljuju u koži na donjim dijelovima nogu, a manje ozljede mogu uzrokovati crno-plave modrice (ekhimoze ili purpure). Mogu krvariti desni, a u stolici ili mokraći može se pojaviti krv. Menstruacije ili krvarenje iz nosa mogu biti neuobičajeno obilni. Što je broj trombocita niži, to su simptomi teži.
Krvarenje u koži
Osobe s previše trombocita mogu imati iste znakove krvarenja kao i ljudi s premalo trombocita jer vrlo velik broj trombocita može apsorbirati dovoljnu količinu? nekog važnog faktora zgrušavanja (proteina koji se nalazi u krvi i djeluje s trombocitima u formiranju ugruška) da izazove krvarenje. Međutim, neki ljudi umjesto toga imaju simptome uzrokovane abnormalnim krvnim ugrušcima. Na primjer, ljudi mogu imati natečenu nogu zbog krvnog ugruška u veni noge, ili može doći do utrnulosti i slabosti zbog krvnog ugruška u mozgu koji uzrokuje moždani udar.
Dijagnoza
Liječnici mogu dijagnosticirati mnoge poremećaje trombocita jednostavnom krvnom pretragom (kompletna krvna slika [KKS]) kojom se mjeri broj trombocita.
Za dijagnosticiranje disfunkcije trombocita mogu zatrebati posebni testovi.