Celulitis nastaje širenjem bakterijske infekcije kože u tkiva koja se nalaze odmah ispod kože.
-
Ova infekcija je najčešće uzrokovana streptokokima i stafilokokima.
-
Crvenilo, bol i osjetljivost javljaju se na koži, a kod nekih bolesnika javlja se povišena temperatura, tresavica i drugi teži simptomi.
-
Dijagnoza se postavlja na temelju liječnikove procjene i ponekad laboratorijskim testovima.
-
Antibiotici su nužni za liječenje infekcije.
(Vidi također Pregled bakterijskih infekcija kože.)
Uzroci
Celulitis je najčešće uzrokovan infekcijom bakterijama, Streptococcus i Staphylococcus. Streptokoki se brzo šire kožom jer proizvode enzime koji ometaju sposobnost tkiva da ograniči infekciju. Celulitis, uzrokovan bakterijom Staphylococcus najčešće se javlja na otvorenim ranama i u džepovima ispunjenim gnojem(kožnim apscesima).
Brojne druge bakterije mogu izazvati celulitis. Nedavno, soj Staphylococcus koji je postao rezistentan na prethodno učinkovite antibiotike, postao je sve češći uzrok celulitisa Taj soj se naziva meticilin-rezistentan Staphylococcus aureus (MRSA). Osobe koje su izložene u bolnici ili u ustanovi za njegu obično dobivaju određeni soj MRSA-e koji može drugačije reagirati na liječenje antibioticima, u odnosu na druge sojeve MRSA-e koji su učestaliji u ustanovama izvanbolničkog sustava.
Bakterije obično ulaze kroz sitna oštećenja kože, koja su posljedica ogrebotina, ubodnih rana, operativnih zahvata, opeklina, gljivičnih infekcija (kao što je atletsko stopalo) i poremećaja kože. Područja kože koja su otekla, posebno su osjetljiva. Međutim, celulitis se također može pojaviti i na koži koja nije oštećena.
Simptomi
Celulitis se najčešće razvija na nogama, iako se može pojaviti bilo gdje. Celulitis se obično javlja na jednoj strani tijela, na ruci ili nozi.
Prvi simptomi celulitisa su crvenilo, bol i osjetljivost zahvaćenog područja kože. Ovi simptomi uzrokovani su samim bakterijama i odgovorom organizma koji se pokušava boriti s infekcijom. Inficirana koža postaje vruća i otečena i može izgledati blago udubljeno, poput narančine kore. Mjehuri ispunjeni tekućinom, koji mogu biti mali (vezikule) ili veliki (bule), ponekad se javljaju na inficiranoj koži. Granice zahvaćenog područja nisu izražene, osim u obliku celulitisa koji se naziva erizipel.
Većina bolesnika s celulitisom osjeća se samo blago bolesno. Neki mogu imati povišenu temperaturu, zimicu, brze otkucaje srca, glavobolju, nizak krvni tlak i osjećati zbunjenost, što obično ukazuje na teži oblik infekcije.
Kako se bakterijska infekcija širi, obližnji limfni čvorovi postaju otečeni i bolni(limfadenitis), a i limfne žile mogu postati upaljene (limfangitis).
Dijagnoza
Liječnik obično dijagnosticira celulitis na temelju kliničkog izgleda i bolesnikovih simptoma.
Laboratorijska identifikacija bakterija iz kože, krvi, gnoja ili uzoraka tkiva (koja se naziva kultura) obično nije potrebna, jedino ako je osoba teško bolesna ili ima oslabljen imunološki sustav ili infekcija ne reagira na terapiju lijekovima.
Ponekad, liječnici moraju učiniti daljnje pretrage kako bi razlikovali celulitis od ugruška u dubokim venama nogu (duboka venska tromboza) jer su simptomi ovih dvaju poremećaja slični.
Prognoza
Većina celulitisa brzo prolazi nakon primjene antibiotske terapije. Povremeno se kod bolesnika razvijaju apscesi. Ozbiljne, ali rijetke komplikacije su teške infekcije kože koje ubrzano uništavaju tkivo (zovu se nekrotizirajuće infekcije kože) i omogućavaju širenje bakterija krvlju (bakterijemija).
Kada se celulitis opetovano javlja na istom području, posebno na nozi, limfne žile mogu biti oštećene, uzrokujući trajno oticanje zahvaćenog tkiva.
Liječenje
Brzo liječenje antibioticima može spriječiti brzo širenje infekcije i njenog prodora u krv i unutarnje organe. Koriste se antibiotici koji djeluju i na streptokoke i stafilokoke (kao što su dikloksacilin ili cefaleksin).
Ukoliko liječnici sumnjaju na meticilin - rezistentnu Staphylococcus aureus (MRSA) infekciju, kad se gnoj drenira ispod kože ili kada se razviju drugi ozbiljni simptomi, liječenje može uključivati antibiotike poput trimetoprima sa sulfametoksazolom, klindamicina ili doksiciklina na usta. Osobe s blagim celulitisom mogu također uzimati antibiotike na usta.
Osobe s ubrzanim širenjem celulitisa, visokom temperaturom ili drugim znakovima teške infekcije ili oni kojima nije djelovala antibiotska terapija na usta, hospitaliziraju se i daju im se antibiotici u venu. Također, zahvaćeni dio tijela mora biti nepokretan i povišen kako bi se smanjilo oticanje. Hladni, mokri zavoji koji se primjenjuju na inficirano područje mogu smanjiti nelagodu. Poremećaji koji povećavaju rizik od razvoja celulitisa u budućnosti (na primjer, atletsko stopalo) obavezno se liječe.
Simptomi celulitisa obično nestaju nakon nekoliko dana antibiotske terapije. Međutim, simptomi celulitisa često se pogoršaju prije nego se smanje, jer ugibanjem bakterija oslobađaju se tvari koje uzrokuju oštećenje tkiva. Kada dođe do oslobođanja tih tvari, tijelo nastavlja reagirati, iako su bakterije mrtve. Antibiotici se nastavljaju primjenjivati 10 dana ili dulje, iako simptomi mogu nestati ranije.
Apscesi su otvoreni rezom kako bi se drenirali.
Najčešća pitanja za celulitis
Što je celulitis?
Celulitis je bakterijska infekcija kože koja se ubrzano širi i na područja ispod kože.
Je li celulitis zarazan?
Celulitis je donekle zarazan, no koliko je zarazan, ovisi o tome koje bakterije uzrokuju celulitis i postoje li mjehuri, tekućina ili gnoj koji izlazi van, što olakšava širenje infekcije.
Svrbi li celulitis?
Celulitis može izazivati blagi osjećaj svrbeža, ali većina bolesnika to obično opisuje kao nelagodu ili laganu bolnost.
Kako celulitis izgleda?
Celulitis kože tipično izgleda kao crvenilo kože uz osjećaj topline i osjetljivosti na dodir. Koža može biti lagano otečena i može izgledati poput kože naranče Ponekad su prisutni mjehuri.
Je li celulitis bolan?
Celulitis je neugodan, ali većina bolesnika ne opisuje jaku bol.
Koliko je opasna infekcija celulitisom?
Opasnost od razvoja celulitisa ovisi o tipu bakterija koje ga uzrokuju, dubini infekcije, veličini zahvaćenog područja i je li prisutan poremećaj imunološkog sustava ili neki drugi ozbiljan zdravstveni problem. Općenito, blaži oblik celulitisa kod zdrave osobe nije opasan. Ukoliko se celulitis proširi ili prodre u dublje tkivo, može biti opasan po život.
Koliko dugo celulitis traje?
Uz liječenje, blagi oblik celulitisa kod zdrave osobe može otprilike proći kroz 5 dana. Što je teži oblik celulitisa i što bolesnik ima više zdravstvenih problema, potrebno je dulje vremena do izlječenja. . Vrlo teški celulitis može trajati 2 tjedna ili više, čak i uz liječenje u bolnici.
Je li celulitis infekcija uzrokovana stafilokokom?
Celulitis može biti uzrokovan stafilokokom. Stafilokok i streptokok su dvije najčešće bakterije koji su najčešći uzroci celulitisa.
Može li se celulitis širiti?
Da, celulitis se može brzo širiti ovisno o vrsti bakterije koja ga uzrokuje.